Ο διαβήτης τύπου 2 αποτελεί μια από τις πιο διαδεδομένες χρόνιες παθήσεις στην Ελλάδα, επηρεάζοντας εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους κάθε χρόνο. Αυτή η σιωπηλή επιδημία απειλεί την υγεία και την ποιότητα ζωής πολλών συμπατριωτών μας, καθιστώντας απαραίτητη την ενημέρωση και την έγκαιρη δράση.
Φανταστείτε μια ασθένεια που σιγά-σιγά υπονομεύει την υγεία σας, χωρίς να εκδηλώνει εμφανή συμπτώματα στα αρχικά στάδια. Ο διαβήτης τύπου 2 είναι ακριβώς μια τέτοια κατάσταση, η οποία μπορεί να περάσει απαρατήρητη για χρόνια, προκαλώντας σοβαρές επιπλοκές στο καρδιαγγειακό, το νευρικό και το ουροποιητικό σύστημα. Ωστόσο, η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση μπορούν να αποτρέψουν αυτές τις καταστροφικές συνέπειες, προσφέροντας στους ανθρώπους την ευκαιρία να ζήσουν μια υγιή και παραγωγική ζωή.
Τι είναι ο Διαβήτης Τύπου 2;
Ο διαβήτης τύπου 2 είναι μια επίμονη, χρόνια κατάσταση που απαιτεί συνεχή φροντίδα και διαχείριση. Αντίθετα από τον διαβήτη τύπου 1, όπου το σώμα δεν παράγει καθόλου ινσουλίνη, στον τύπο 2 το πρόβλημα έγκειται στην αναποτελεσματική χρήση της ινσουλίνης από τα κύτταρα (αντίσταση στην ινσουλίνη). Αυτή η δυσλειτουργία οδηγεί σε υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, τα οποία με την πάροδο του χρόνου μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές βλάβες σε ζωτικά όργανα.
Παρόλο που η αιτιολογία του διαβήτη τύπου 2 είναι πολυπαραγοντική, ορισμένοι καθοριστικοί παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν την παχυσαρκία, την έλλειψη φυσικής δραστηριότητας και τις ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες. Ωστόσο, ακόμη και άτομα με φυσιολογικό βάρος μπορούν να αναπτύξουν αυτή τη μεταβολική διαταραχή, ειδικά εάν έχουν οικογενειακό ιστορικό ή προχωρημένη ηλικία. Ένας επιβαρυντικός παράγοντας είναι η αύξηση της παχυσαρκίας και της καθιστικής ζωής στην Ελλάδα, γεγονός που καθιστά τον διαβήτη τύπου 2 μια αληθινή “σιωπηλή επιδημία” (Dunkley et al., “Diabetes Prevention“).
Αίτια και Παράγοντες Κινδύνου
Ο διαβήτης τύπου 2 δεν είναι απλώς μια διατροφική διαταραχή αλλά μια πολύπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Η γενετική προδιάθεση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο, με άτομα που έχουν στενούς συγγενείς με διαβήτη να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο. Ωστόσο, η επιγενετική, δηλαδή η επίδραση του περιβάλλοντος στη γονιδιακή έκφραση, φαίνεται να είναι εξίσου σημαντική.
Η σύγχρονη δυτική κοινωνία έχει δημιουργήσει ένα “τοξικό” περιβάλλον που ευνοεί την ανάπτυξη του διαβήτη τύπου 2. Η υπερκατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων υψηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη, αλάτι και κορεσμένα λιπαρά, σε συνδυασμό με την καθιστική ζωή και το στρες, δημιουργούν ένα επιβαρυντικό κοκτέιλ για την ανθρώπινη υγεία. Ως αποτέλεσμα, η παχυσαρκία έχει φτάσει σε επίπεδα επιδημίας, αυξάνοντας δραματικά τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2 και άλλες χρόνιες παθήσεις.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι ακόμη και άτομα με φυσιολογικό βάρος μπορούν να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2 εάν έχουν άλλους παράγοντες κινδύνου όπως ηλικία άνω των 45 ετών, ιστορικό διαβήτη κύησης ή σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Επομένως, η ενημέρωση και η έγκαιρη δράση είναι ζωτικής σημασίας για όλους, ανεξάρτητα από το σωματικό βάρος.
Συμπτώματα και Επιπλοκές
“Ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί να παραμείνει αδιάγνωστος για χρόνια, καθώς τα συμπτώματα στα αρχικά στάδια είναι ήπια και συχνά αγνοούνται” (Ahmad και Crandall, “Type 2 Diabetes Prevention“). Αυτά περιλαμβάνουν αυξημένη δίψα και συχνουρία, θολή όραση, κόπωση και αδυναμία. Ωστόσο, καθώς η ασθένεια εξελίσσεται, μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά από επικίνδυνες επιπλοκές που απειλούν τη ζωή.
Οι επιπλοκές του διαβήτη τύπου 2 περιλαμβάνουν καρδιαγγειακές παθήσεις όπως καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό επεισόδιο, νεφρική ανεπάρκεια, απώλεια όρασης, νευροπάθεια και προβλήματα κυκλοφορίας που μπορούν να οδηγήσουν σε ακρωτηριασμούς. Επιπλέον, ο διαβήτης αυξάνει τον κίνδυνο για άλλες ασθένειες όπως η νόσος Αλτσχάιμερ και ορισμένες μορφές καρκίνου.
Αυτές οι καταστροφικές επιπλοκές υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη για έγκαιρη διάγνωση και αποτελεσματική διαχείριση του διαβήτη τύπου 2. Η πρόληψη είναι πάντα προτιμότερη από τη θεραπεία, και η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης αυτής της χρόνιας ασθένειας.
Καθώς συνεχίζουμε την εξερεύνησή μας στον διαβήτη τύπου 2, είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι η πρόληψη και η έγκαιρη δράση είναι ζωτικής σημασίας. Με την κατάλληλη ενημέρωση και την υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτή τη “σιωπηλή επιδημία” και να προστατεύσουμε την υγεία μας και των αγαπημένων μας προσώπων.
Υγιεινή Διατροφή και Άσκηση
Η κλασική ελληνική παροιμία “Γυμναστική και δίαιτα, όλον το περιέχει” αποκτά ιδιαίτερη σημασία όταν πρόκειται για την πρόληψη και τη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2. Ένας υγιεινός τρόπος ζωής που περιλαμβάνει ισορροπημένη διατροφή και τακτική φυσική δραστηριότητα αποτελεί το θεμέλιο λίθο για την αντιμετώπιση αυτής της χρόνιας ασθένειας.
Η μεσογειακή διατροφική παράδοση, πλούσια σε φρέσκα φρούτα και λαχανικά, ολικές τροφές, ξηρούς καρπούς και υγιεινά λιπαρά, μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και στη διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους. Οι Έλληνες θα πρέπει να αγκαλιάσουν εκ νέου αυτή την παραδοσιακή δίαιτα, αποφεύγοντας τις βλαβερές δυτικές επιρροές των επεξεργασμένων και ζαχαρούχων τροφίμων.
Παράλληλα, η ενσωμάτωση της φυσικής δραστηριότητας στην καθημερινότητα είναι εξίσου κρίσιμη. Ακόμη και μέτριας έντασης δραστηριότητες όπως το περπάτημα, το ποδήλατο ή η κηπουρική μπορούν να βελτιώσουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη και να μειώσουν τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2. Ο συνδυασμός άσκησης και υγιεινής διατροφής δημιουργεί μια ισχυρή συνέργεια που ενισχύει την πρόληψη και τη διαχείριση αυτής της μεταβολικής διαταραχής.
Φαρμακευτική Αγωγή και Παρακολούθηση
Για όσους αντιμετωπίζουν δυσκολία στην υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής ή εάν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής δεν επαρκούν, η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να αποτελέσει μια αποτελεσματική επιλογή. Η μετφορμίνη, ένα από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα φάρμακα για τον διαβήτη, έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματική στην καθυστέρηση της εμφάνισης του διαβήτη τύπου 2, ειδικά σε νεότερα και παχύσαρκα άτομα (Ahmad και Crandall).
Ωστόσο, η φαρμακευτική αγωγή δεν αποτελεί πανάκεια και απαιτεί στενή παρακολούθηση από έναν επαγγελματία υγείας. Η τακτική μέτρηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, η προσαρμογή της δοσολογίας και η αξιολόγηση τυχόν παρενεργειών είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική διαχείριση του διαβήτη.
Επιπλέον, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι η φαρμακευτική αγωγή δεν υποκαθιστά την ανάγκη για έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Η συνδυαστική προσέγγιση που περιλαμβάνει φάρμακα, διατροφή και άσκηση είναι η πιο αποτελεσματική στρατηγική για τη μακροπρόθεσμη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2.
Ο Ρόλος της Κοινότητας
Στην Ελλάδα, η οικογένεια και η κοινότητα διαδραματίζουν έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη των ατόμων που αντιμετωπίζουν χρόνιες ασθένειες όπως ο διαβήτης τύπου 2. Η δημιουργία ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος που ενθαρρύνει την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής μπορεί να έχει τεράστιο αντίκτυπο στην πρόληψη και τη διαχείριση αυτής της ασθένειας.
Οι τοπικές αρχές και οι οργανώσεις υγείας θα πρέπει να συνεργαστούν για την ανάπτυξη προγραμμάτων ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης σχετικά με τον διαβήτη τύπου 2, προωθώντας παράλληλα την υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών σε όλες τις ηλικίες. Η δημιουργία χώρων για άσκηση και η διευκόλυνση της πρόσβασης σε υγιεινά τρόφιμα μπορούν επίσης να συμβάλουν σημαντικά στην καταπολέμηση αυτής της “σιωπηλής επιδημίας”.
Σε ατομικό επίπεδο, η οικογενειακή υποστήριξη και η ενσωμάτωση των ατόμων με διαβήτη τύπου 2 στην κοινότητα είναι ζωτικής σημασίας για την ψυχολογική τους ευημερία και τη διαχείριση της ασθένειάς τους. Μέσα από την αλληλεγγύη και την αμοιβαία κατανόηση, μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον που ενισχύει την αυτοπεποίθηση και την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον.
Καθώς συνεχίζουμε αυτό το ταξίδι προς την καταπολέμηση του διαβήτη τύπου 2, ας θυμόμαστε ότι η δύναμη βρίσκεται στην ενότητα και την αλληλεγγύη. Μαζί, ως κοινότητα, μπορούμε να υπερνικήσουμε τις προκλήσεις και να δημιουργήσουμε ένα υγιέστερο και πιο ευτυχισμένο μέλλον για όλους.
Ψυχολογικές Επιπτώσεις και Διαχείριση του Στρες
Η διάγνωση του διαβήτη τύπου 2 μπορεί να προκαλέσει ένα πλήγμα στην ψυχολογική και συναισθηματική ευημερία ενός ατόμου. Η αντιμετώπιση μιας χρόνιας ασθένειας που απαιτεί σημαντικές αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορεί να οδηγήσει σε άγχος, κατάθλιψη και αισθήματα απομόνωσης. Ωστόσο, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι αυτές οι συναισθηματικές δυσκολίες είναι φυσιολογικές και ότι υπάρχουν αποτελεσματικοί τρόποι για να τις διαχειριστούμε.
Η ενσωμάτωση τεχνικών διαχείρισης του στρες, όπως η γιόγκα, η μέθοδος mindfulness και οι αναπνευστικές ασκήσεις, μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του άγχους και στην ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας. Επιπλέον, η συμμετοχή σε ομάδες υποστήριξης και η αναζήτηση επαγγελματικής συμβουλευτικής μπορεί να παρέχει ένα πολύτιμο δίκτυο κατανόησης και ενθάρρυνσης.
Είναι επίσης σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι ο διαβήτης τύπου 2 δεν είναι μια ατομική “αποτυχία”, αλλά μια πολύπλοκη ασθένεια που επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες. Η αυτο-κριτική και η ενοχή είναι άχρηστες και μπορεί να οδηγήσουν σε μια φαύλη ψυχολογική κατάσταση που υπονομεύει την αποτελεσματική διαχείριση της ασθένειας. Αντ’ αυτού, η αυτοσυμπόνια και η αποδοχή είναι απαραίτητες για να συνεχίσουμε να προχωράμε με αισιοδοξία και αποφασιστικότητα.
Οικογενειακή Υποστήριξη και Ενσωμάτωση
Η οικογένεια μπορεί να διαδραματίσει έναν καθοριστικό ρόλο στην υποστήριξη ενός ατόμου που ζει με διαβήτη τύπου 2. Η συμπαράσταση, η κατανόηση και η ενθάρρυνση από τα αγαπημένα πρόσωπα μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση του στρες και να ενισχύσουν την αφοσίωση σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής.
Ωστόσο, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι ο διαβήτης επηρεάζει όχι μόνο το άτομο που τον αντιμετωπίζει, αλλά και το ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον. Η εκπαίδευση και η ευαισθητοποίηση των μελών της οικογένειας σχετικά με τις προκλήσεις και τις ανάγκες του διαβήτη είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική διαχείριση της ασθένειας.
Οι οικογένειες θα πρέπει να υιοθετήσουν έναν υποστηρικτικό και συμπεριληπτικό τρόπο ζωής, προσαρμόζοντας τις διατροφικές συνήθειες και ενσωματώνοντας τη φυσική δραστηριότητα στην καθημερινότητά τους. Αυτό δεν μόνο θα βοηθήσει το άτομο με διαβήτη να παραμείνει στο σωστό δρόμο, αλλά θα προωθήσει επίσης έναν γενικά υγιεινό τρόπο ζωής για ολόκληρη την οικογένεια.
Επιτυχημένες Ιστορίες: Έλληνες που Νίκησαν τον Διαβήτη
Παρά τις προκλήσεις, υπάρχουν πολλές ιστορίες Ελλήνων που κατάφεραν να διαχειριστούν με επιτυχία τον διαβήτη τύπου 2 και να ζήσουν μια πλήρη και ευτυχισμένη ζωή. Αυτές οι ιστορίες αποδεικνύουν ότι, με την κατάλληλη στάση, υποστήριξη και αφοσίωση, ο διαβήτης δεν είναι ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο.
Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι ο Γιώργος, ένας 52χρονος επιχειρηματίας από την Αθήνα. Αφού διαγνώστηκε με διαβήτη τύπου 2 στα 45 του, αρχικά αισθάνθηκε άγχος και απογοήτευση. Ωστόσο, με την υποστήριξη της οικογένειάς του και την καθοδήγηση ενός έμπειρου διατροφολόγου, κατάφερε να υιοθετήσει έναν υγιεινό τρόπο ζωής που περιλάμβανε τακτική άσκηση και μια ισορροπημένη μεσογειακή δίαιτα. Σήμερα, ο Γιώργος έχει τον διαβήτη υπό έλεγχο και απολαμβάνει μια ενεργή και παραγωγική ζωή χωρίς επιπλοκές.
Όπως τόνισε και ο ίδιος, “Ο διαβήτης δεν είναι το τέλος του κόσμου. Είναι απλώς μια νέα αρχή, μια ευκαιρία να αναθεωρήσουμε τις προτεραιότητές μας και να επανεστιάσουμε στην υγεία και την ευημερία μας” (Dunkley et al.).
Καθώς φτάνουμε στο τέλος αυτού του ταξιδιού, ας αντλήσουμε έμπνευση από τέτοιες ιστορίες επιτυχίας και ας θυμόμαστε ότι ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί να ελεγχθεί αποτελεσματικά με τις κατάλληλες προσπάθειες. Μέσα από την ενημέρωση, την υποστήριξη και την αφοσίωση σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, μπορούμε να προστατεύσουμε την υγεία μας και να ζήσουμε μια πλήρη και ευτυχισμένη ζωή, ακόμη και με αυτή τη χρόνια ασθένεια.
Επίλογος
Σε έναν κόσμο όπου ο διαβήτης τύπου 2 απειλεί να γίνει επιδημία, η γνώση και η δράση είναι τα πολυτιμότερα όπλα μας. Αυτό το βαθύ ταξίδι στην κατανόηση της φύσης, των αιτιών, των συμπτωμάτων και των επιπλοκών αυτής της χρόνιας ασθένειας, μας υπενθυμίζει τη σημασία της έγκαιρης πρόληψης και της αποτελεσματικής διαχείρισης. Μέσα από την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, την ενσωμάτωση της άσκησης και την αναζήτηση ιατρικής φροντίδας, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τον διαβήτη τύπου 2 και να προστατεύσουμε την υγεία μας. Ωστόσο, η μάχη αυτή δεν μπορεί να κερδηθεί μόνο σε ατομικό επίπεδο – απαιτεί τη συλλογική προσπάθεια της οικογένειας, της κοινότητας και της κοινωνίας στο σύνολό της. Ενωμένοι, με αλληλεγγύη και αποφασιστικότητα, μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα υγιέστερο και πιο ευτυχισμένο μέλλον για όλους.
Βιβλιογραφία
- Kahn, R., & Davidson, M. B. (2014). The reality of type 2 diabetes prevention. Diabetes Care. link
- Ahmad, L. A., & Crandall, J. P. (2010). Type 2 diabetes prevention: a review. Clinical Diabetes. link
- Dunkley, A. J., Bodicoat, D. H., Greaves, C. J., … (2014). Diabetes prevention in the real world: effectiveness of pragmatic lifestyle interventions for the prevention of type 2 diabetes and of the impact of adherence to guideline. Diabetes Care. link
Συχνές Ερωτήσεις
Τι είναι ο διαβήτης τύπου 2;
Ο διαβήτης τύπου 2 είναι μια χρόνια μεταβολική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα λόγω αντίστασης στην ινσουλίνη ή ανεπαρκούς παραγωγής ινσουλίνης. Είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν γιατρό για ακριβή διάγνωση και κατάλληλη θεραπεία.
Ποια είναι τα συμπτώματα του διαβήτη τύπου 2;
Τα συμπτώματα του διαβήτη τύπου 2 περιλαμβάνουν αυξημένη δίψα, συχνή ούρηση, αυξημένη πείνα, απώλεια βάρους, κόπωση, θολή όραση και βραδεία επούλωση πληγών. Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι με διαβήτη τύπου 2 μπορεί να μην εμφανίζουν συμπτώματα στην αρχή. Συμβουλευτείτε έναν γιατρό για επαγγελματική ιατρική συμβουλή.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για τον διαβήτη τύπου 2;
Οι παράγοντες κινδύνου για τον διαβήτη τύπου 2 περιλαμβάνουν την παχυσαρκία, την έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, την ηλικία άνω των 45 ετών, το οικογενειακό ιστορικό διαβήτη, την υπέρταση και τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης. Είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν γιατρό για να αξιολογήσετε τον προσωπικό σας κίνδυνο.
Πώς διαγιγνώσκεται ο διαβήτης τύπου 2;
Ο διαβήτης τύπου 2 διαγιγνώσκεται συνήθως με εξετάσεις αίματος, όπως η μέτρηση της γλυκόζης νηστείας, η δοκιμασία ανοχής γλυκόζης και η μέτρηση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c). Ένας γιατρός μπορεί να καθορίσει την καταλληλότερη εξέταση με βάση τα ατομικά συμπτώματα και τους παράγοντες κινδύνου.
Πώς αντιμετωπίζεται ο διαβήτης τύπου 2;
Η αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 2 περιλαμβάνει αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως υγιεινή διατροφή, τακτική άσκηση και διαχείριση του βάρους. Τα φάρμακα, όπως η μετφορμίνη και η ινσουλίνη, μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθούν για τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Ένας γιατρός μπορεί να προσαρμόσει ένα εξατομικευμένο σχέδιο θεραπείας.
Μπορεί ο διαβήτης τύπου 2 να προληφθεί;
Ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί συχνά να προληφθεί με υγιεινές συνήθειες, όπως η διατήρηση υγιούς βάρους, η τακτική άσκηση, η υγιεινή διατροφή και η αποφυγή του καπνίσματος. Ωστόσο, ορισμένοι παράγοντες κινδύνου, όπως η ηλικία και το οικογενειακό ιστορικό, δεν μπορούν να τροποποιηθούν. Συμβουλευτείτε έναν γιατρό για εξατομικευμένες συμβουλές πρόληψης.
Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές του διαβήτη τύπου 2;
Οι επιπλοκές του διαβήτη τύπου 2 περιλαμβάνουν καρδιακές παθήσεις, εγκεφαλικό επεισόδιο, νεφρική βλάβη, βλάβη των νεύρων, προβλήματα όρασης και καθυστερημένη επούλωση πληγών. Η ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και η τακτική ιατρική παρακολούθηση μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη ή την καθυστέρηση αυτών των επιπλοκών.
Πόσο συχνά πρέπει να επισκέπτομαι τον γιατρό για τον διαβήτη τύπου 2;
Τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 πρέπει να επισκέπτονται τακτικά τον γιατρό τους, συνήθως κάθε 3-6 μήνες, για παρακολούθηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, έλεγχο των επιπλοκών και προσαρμογή της θεραπείας εάν χρειάζεται. Ωστόσο, η συχνότητα των επισκέψεων μπορεί να ποικίλει ανάλογα με τις ατομικές ανάγκες. Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα παρακολούθησης.