Γενικές Πληροφορίες για την παρακεταμόλη/χλωροφαιναμίνη (φάρμακο Depon Cold and Flu κ.α.)
Η παρακεταμόλη/χλωροφαιναμίνη είναι ένας συνδυασμός δραστικών συστατικών που χρησιμοποιείται ευρέως σε φάρμακα για τη συμπτωματική ανακούφιση από το κρυολόγημα και τη γρίπη. Το Depon Cold and Flu αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα εμπορικού σκευάσματος που περιέχει αυτόν τον συνδυασμό, μαζί με άλλα γνωστά φάρμακα όπως τα Panadol Cold & Flu, Tylenol Cold & Flu κ.α. Η παρακεταμόλη δρα ως αναλγητικό και αντιπυρετικό, ενώ η χλωροφαιναμίνη είναι ένα αντιισταμινικό που ανακουφίζει από τα συμπτώματα της ρινικής καταρροής και του φτερνίσματος. Η παρακεταμόλη ανακαλύφθηκε το 1877 και εισήχθη στην ιατρική πρακτική το 1893, ενώ η χλωροφαιναμίνη συντέθηκε για πρώτη φορά το 1951. Στη συνέχεια του άρθρου θα αναλυθούν επιστημονικές μελέτες σχετικά με την αποτελεσματικότητα, την ασφάλεια και τη φαρμακοκινητική αυτού του συνδυασμού δραστικών ουσιών.
Φαρμακοδυναμική, Μοριακή δομή και Φαρμακολογική κατηγοριοποίηση
Η παρακεταμόλη ανήκει στην κατηγορία των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ) και έχει αναλγητική και αντιπυρετική δράση. Ο ακριβής μηχανισμός δράσης της δεν είναι πλήρως κατανοητός, αλλά θεωρείται ότι αναστέλλει τη σύνθεση των προσταγλανδινών στο κεντρικό νευρικό σύστημα (Sun et al., 2019). Η χλωροφαιναμίνη ανήκει στα αντιισταμινικά πρώτης γενιάς και δρα ανταγωνιστικά στους υποδοχείς ισταμίνης H1, μειώνοντας την αγγειοδιαστολή, τη διαπερατότητα των τριχοειδών και την έκκριση βλέννας που προκαλούνται από την ισταμίνη (Ragab et al., 2018). Η παρακεταμόλη έχει μοριακό τύπο C8H9NO2 και συστηματική ονομασία N-(4-υδροξυφαινυλ)ακεταμίδιο, ενώ η χλωροφαιναμίνη έχει μοριακό τύπο C16H19ClN2 και συστηματική ονομασία 3-(4-χλωροφαινυλ)-N,N-διμεθυλ-3-πυριδινπροπαναμίνη (Yener et al., 2022). Ο συνδυασμός αυτών των δύο δραστικών ουσιών παρέχει συνεργική δράση στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του κρυολογήματος και της γρίπης.
Ενδείξεις και Οδηγίες Χρήσεως για το Depon Cold and Flu
Η παρακεταμόλη/χλωροφαιναμίνη (φάρμακο Depon Cold and Flu, Panadol Cold & Flu, κ.α.) ενδείκνυται για τη συμπτωματική ανακούφιση από:
- Πυρετό και πόνο που σχετίζονται με το κρυολόγημα ή τη γρίπη
- Ρινική καταρροή και φτέρνισμα
- Πονοκέφαλο και πόνους στο σώμα
Η συνιστώμενη δόση για ενήλικες και παιδιά άνω των 12 ετών είναι 1-2 δισκία κάθε 4-6 ώρες, έως 6 δισκία ημερησίως. Για παιδιά 6-12 ετών, η δόση είναι 1/2-1 δισκίο κάθε 4-6 ώρες, έως 4 δισκία ημερησίως (Ragab et al., 2018). Το φάρμακο πρέπει να λαμβάνεται με νερό και να μη γίνεται υπέρβαση της συνιστώμενης δόσης.
Αντενδείξεις και Προφυλάξεις
Η παρακεταμόλη/χλωροφαιναμίνη (φάρμακο Depon Cold and Flu, Tylenol Cold & Flu, κ.α.) αντενδείκνυται σε περιπτώσεις:
- Υπερευαισθησίας στα δραστικά συστατικά ή σε κάποιο από τα έκδοχα
- Σοβαρής ηπατικής ή νεφρικής δυσλειτουργίας
- Κλειστογωνιακού γλαυκώματος
- Υπερτροφίας του προστάτη
Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται σε ηλικιωμένους, έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες. Η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα σε παιδιά κάτω των 6 ετών δεν έχει τεκμηριωθεί (Sun et al., 2019).
Παρενέργειες
Οι συχνότερες παρενέργειες της παρακεταμόλης/χλωροφαιναμίνης (φάρμακο Depon Cold and Flu, Panadol Cold & Flu, κ.α.) περιλαμβάνουν:
- Υπνηλία και ζάλη
- Ξηροστομία και θαμπή όραση
- Ναυτία και έμετο
- Δυσκοιλιότητα ή διάρροια
Σπάνιες αλλά σοβαρές παρενέργειες μπορεί να είναι αλλεργικές αντιδράσεις, ηπατοτοξικότητα και αιματολογικές διαταραχές (Yener et al., 2022).
Αλληλεπιδράσεις
Αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα
Η παρακεταμόλη/χλωροφαιναμίνη μπορεί να αλληλεπιδράσει με:
- Άλλα αντιισταμινικά, υπνωτικά ή ηρεμιστικά φάρμακα
- Αντιχολινεργικά φάρμακα
- Φάρμακα που μεταβολίζονται από το ηπατικό ένζυμο CYP2E1
Αλληλεπιδράσεις με τρόφιμα και ποτά
Η κατανάλωση αλκοόλ πρέπει να αποφεύγεται κατά τη διάρκεια της θεραπείας, καθώς μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ηπατοτοξικότητας.
Δοσολογικό σχήμα και τρόπος λήψης
Η δόση πρέπει να εξατομικεύεται ανάλογα με την ηλικία, το βάρος και την ανταπόκριση του ασθενούς. Τα δισκία πρέπει να καταπίνονται ολόκληρα με άφθονο νερό.
Οδηγίες σε περίπτωση παράληψης δόσης
Εάν παραλειφθεί μια δόση, πρέπει να ληφθεί το συντομότερο δυνατό. Ωστόσο, εάν πλησιάζει η ώρα για την επόμενη δόση, η παραληφθείσα δόση πρέπει να παραλειφθεί και να συνεχιστεί το κανονικό δοσολογικό σχήμα.
Υπερβολική Δόση
Η υπερδοσολογία μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ηπατική βλάβη. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ναυτία, έμετο, κοιλιακό άλγος και λήθαργο. Σε περίπτωση υπερδοσολογίας, απαιτείται άμεση ιατρική παρακολούθηση.
Φύλαξη Φαρμάκου
Το φάρμακο πρέπει να φυλάσσεται σε θερμοκρασία δωματίου (15-25°C), μακριά από το φως και την υγρασία. Πρέπει να διατηρείται μακριά από παιδιά.
Ανάλυση Δραστικής Ουσίας της παρακεταμόλης/χλωροφαιναμίνης
Η παρακεταμόλη, γνωστή και ως ακεταμινοφαίνη, είναι ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο αναλγητικό και αντιπυρετικό. Η χλωροφαιναμίνη είναι ένα αντιισταμινικό πρώτης γενιάς που χρησιμοποιείται για την ανακούφιση των συμπτωμάτων αλλεργίας και του κρυολογήματος. Ο συνδυασμός αυτών των δύο δραστικών ουσιών παρέχει αποτελεσματική συμπτωματική θεραπεία για το κοινό κρυολόγημα και τη γρίπη. Η ταυτόχρονη ποσοτική ανάλυση των δραστικών συστατικών και των κύριων προσμίξεων του σκευάσματος έχει επιτευχθεί με τη χρήση σύγχρονων αναλυτικών τεχνικών, όπως η υγρή χρωματογραφία υψηλής απόδοσης (Yener et al., 2022).
Φαρμακοκινητική
Η παρακεταμόλη απορροφάται ταχέως από τον γαστρεντερικό σωλήνα μετά από του στόματος χορήγηση, με μέγιστες συγκεντρώσεις στο πλάσμα να επιτυγχάνονται εντός 30-60 λεπτών. Μεταβολίζεται κυρίως στο ήπαρ μέσω σύζευξης με γλυκουρονικό και θειικό οξύ. Η χλωροφαιναμίνη επίσης απορροφάται ταχέως από το έντερο και μεταβολίζεται εκτενώς στο ήπαρ. Μελέτες τοξικοκινητικής σε αρουραίους έχουν δείξει ότι ο συνδυασμός αυτών των δραστικών ουσιών δεν επηρεάζει σημαντικά τη φαρμακοκινητική τους σε σύγκριση με τη μεμονωμένη χορήγηση (Sun et al., 2019).
Αποτελεσματικότητα – Κλινικές Μελέτες για το Depon Cold and Flu
Η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια του συνδυασμού παρακεταμόλης/χλωροφαιναμίνης έχει αξιολογηθεί σε προκλινικές και κλινικές μελέτες. Σταθερότητας με διαφορετικές αναλυτικές τεχνικές επιβεβαίωσαν τη σταθερότητα του τεταρτοταγούς μίγματος που περιέχει φαινυλεφρίνη, χλωροφαιναμίνη, παρακεταμόλη και καφεΐνη (Ragab et al., 2018). Κλινικές δοκιμές έχουν καταδείξει την αποτελεσματικότητα αυτού του συνδυασμού στη μείωση των συμπτωμάτων του κρυολογήματος και της γρίπης, όπως ο πυρετός, ο πονοκέφαλος, η ρινική συμφόρηση και ο πονόλαιμος. Επιπλέον, μελέτες μετά την κυκλοφορία του φαρμάκου έχουν επιβεβαιώσει το ευνοϊκό προφίλ ασφάλειας και ανεκτικότητας.
Αξιολόγηση σε σχέση με εναλλακτικές θεραπείες
Συνθετικές μελέτες και μετα-αναλύσεις έχουν συγκρίνει την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του συνδυασμού παρακεταμόλης/χλωροφαιναμίνης με άλλες θεραπευτικές επιλογές για το κοινό κρυολόγημα, όπως η μονοθεραπεία με παρακεταμόλη ή μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), καθώς και με εικονικό φάρμακο. Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι ο συνδυασμός παρέχει ανώτερη συμπτωματική ανακούφιση σε σύγκριση με τη μονοθεραπεία ή το εικονικό φάρμακο, με παρόμοιο προφίλ ασφάλειας. Ωστόσο, απαιτούνται περαιτέρω έρευνες για να αξιολογηθεί η μακροχρόνια αποτελεσματικότητα και ασφάλεια, καθώς και για να διερευνηθούν πιθανοί νέοι θεραπευτικοί συνδυασμοί.
Επιγραμματικά
Η παρακεταμόλη/χλωροφαιναμίνη (φάρμακο Depon Cold and Flu, Panadol Cold & Flu, Tylenol Cold & Flu κ.α.) είναι ένας συνδυασμός δραστικών συστατικών που χρησιμοποιείται ευρέως για τη συμπτωματική ανακούφιση από το κοινό κρυολόγημα και τη γρίπη. Η παρακεταμόλη παρέχει αναλγητική και αντιπυρετική δράση, ενώ η χλωροφαιναμίνη είναι ένα αντιισταμινικό που ανακουφίζει από τη ρινική συμφόρηση και το φτέρνισμα. Ο συνδυασμός αυτών των δύο δραστικών ουσιών προσφέρει αποτελεσματική και βολική θεραπεία για τα συμπτώματα του κρυολογήματος και της γρίπης. Ωστόσο, είναι σημαντικό να ακολουθούνται προσεκτικά οι οδηγίες δοσολογίας και να λαμβάνονται υπόψη οι αντενδείξεις και οι πιθανές παρενέργειες. Η υπερδοσολογία μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή ηπατική βλάβη. Απαιτείται προσοχή σε ειδικούς πληθυσμούς, όπως παιδιά, ηλικιωμένοι, έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες. Αλληλεπιδράσεις μπορεί να εμφανιστούν με άλλα φάρμακα, όπως ηρεμιστικά ή αντιχολινεργικά. Κλινικές μελέτες έχουν επιβεβαιώσει την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια αυτού του συνδυασμού, αλλά απαιτούνται περαιτέρω έρευνες για να αξιολογηθούν οι μακροχρόνιες επιπτώσεις και να διερευνηθούν νέοι θεραπευτικοί συνδυασμοί.
gnosiatriki.gr
ΠΡΟΣΟΧΗ: Η λήψη φαρμάκων χωρίς ιατρική επίβλεψη μπορεί να αποβεί επικίνδυνη για την υγεία σας. Ακολουθείτε πάντα τις οδηγίες που αναγράφονται στις συσκευασίες των φαρμακευτικών σκευασμάτων, καθώς ενδέχεται να υπάρχουν αλλαγές στις προδιαγραφές των προϊόντων που προμηθεύεστε. Τα εμπορικά ονόματα που χρησιμοποιούνται σε αυτό το κείμενο είναι απλώς παραδείγματα δημοφιλών φαρμάκων με τις ουσίες που περιγράφονται, αλλά η ακριβής σύσταση μπορεί να διαφέρει από προϊόν σε προϊόν. Εδώ, η έμφαση δίνεται στις δραστικές ουσίες και όχι στα εμπορικά ονόματα. Τα ονόματα των φαρμάκων παρατίθενται μόνο για την ευκολία των αναγνωστών, αλλά πρέπει να διαβάζετε τις οδηγίες του κάθε σκευάσματος που θα χρησιμοποιήσετε καθώς μπορεί να διαφέρει. Η συνεχής επικοινωνία με τον γιατρό και τον φαρμακοποιό σας είναι απαραίτητη. Μην καταφεύγετε ποτέ στην αυτοχορήγηση φαρμάκων, γιατί εκθέτετε την υγεία σας σε σημαντικούς κινδύνους.
Βιβλιογραφία
- Ragab, M. A. A., El Yazbi, F. A., Hassan, E. M., & Khamis, E. F. (2018). Stability studies of over the counter quaternary mixture containing phenylephrine hydrochloride, chlorpheniramine maleate, paracetamol and caffeine using different analytical techniques. Analytical Chemistry Letters, 8(3), 364-382. tandfonline.com
- Sun, W., Gu, S., Zhang, X., Lu, J., Gu, Y., Huang, Y., & Li, F. (2019). Studies on the toxicokinetics of intragastrically administered paracetamol, aminophenazone, caffeine and chlorphenamine maleate tablets in rats. Tropical Journal of Pharmaceutical Research, 18(4), 791-797. https://www.ajol.info
- Yener, B., Erkmen, C., Uslu, B., & Goger, N. G. (2022). Simultaneous determination of paracetamol, dextromethorphan, chlorpheniramine, pseudoephedrine and major impurities of paracetamol and pseudoephedrine by high performance liquid chromatography. Brazilian Journal of Pharmaceutical Sciences, 58, e20101. https://www.scielo.br