Πριαπισμός: Ισχυρή, Επίμονη Στύση

Στην παρούσα ανάλυση, θα εξετάσουμε την πάθηση του πριαπισμού, μιας σπάνιας αλλά επείγουσας κατάστασης που μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στη σεξουαλική λειτουργία των ανδρών. Θα βασιστούμε στις πρόσφατες κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας (“Priapism: Pathogenesis, Epidemiology, and Management” από τους Broderick et al.), καθώς και σε άλλες πηγές, για να αναλύσουμε τους τύπους, την αιτιολογία, τη διάγνωση και την αντιμετώπιση αυτής της παθολογικής κατάστασης.

Ο πριαπισμός, μια επίμονη και συνήθως επώδυνη στύση που διαρκεί περισσότερο από 4 ώρες χωρίς σεξουαλική διέγερση, απαιτεί άμεση ιατρική παρέμβαση για την αποφυγή μόνιμης βλάβης του πέους. Αν και σχετικά σπάνιος στον γενικό πληθυσμό, εμφανίζεται συχνότερα σε ασθενείς με συγκεκριμένες παθήσεις, όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι ζωτικής σημασίας για την αποφυγή επιπλοκών όπως η μόνιμη στυτική δυσλειτουργία.

 

 

Τύποι και Αιτιολογία Πριαπισμού

Ισχαιμικός (Χαμηλής Ροής) Πριαπισμός

Ο πιο συχνός τύπος, αντιπροσωπεύοντας πάνω από 95% των περιπτώσεων, είναι ο ισχαιμικός πριαπισμός (Broderick et al.). Σε αυτή την παθολογική κατάσταση, το οξυγονωμένο αρτηριακό αίμα παγιδεύεται στα σπογγώδη σώματα του πέους, προκαλώντας μια επίμονη και επώδυνη στύση. Η υποξία και η οξέωση που προκύπτουν μπορούν να οδηγήσουν σε νέκρωση του ιστού και μόνιμη βλάβη της στυτικής λειτουργίας εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα.

Παρόλο που οι περισσότερες περιπτώσεις είναι ιδιοπαθείς, ο πριαπισμός συνδέεται με διάφορες παθήσεις:

• Δρεπανοκυτταρική Νόσο
• Λευχαιμία
• Ελονοσία
• Φαρμακευτικές ουσίες (αντικαταθλιπτικά, αγωγή για στυτική δυσλειτουργία)
• Τραύμα στην περινεϊκή περιοχή

 

Μη Ισχαιμικός (Υψηλής Ροής) Πριαπισμός

Αυτός ο σπανιότερος τύπος αντιπροσωπεύει περίπου το 5% των περιπτώσεων και προκαλείται συνήθως από τραυματισμό του πέους ή της περινεϊκής περιοχής. Μια ρήξη των αρτηριών δημιουργεί μια συνεχή αρτηριακή ροή προς τα σπογγώδη σώματα, προκαλώντας μια υπερβολική, μη επώδυνη στύση (Berger et al. “Report of AFUD Thought Leader Panel”, 2001). Αν και δεν απαιτεί άμεση παρέμβαση, η παρατεταμένη κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε ίνωση και στυτική δυσλειτουργία.

 

Διακοπτόμενος Πριαπισμός

Αυτός ο επαναλαμβανόμενος τύπος πριαπισμού χαρακτηρίζεται από διαλείπουσες, συνήθως βραχείες περιόδους ισχαιμικού πριαπισμού που διακόπτονται αυτόματα. Ωστόσο, οι περιοδικές αυτές κρίσεις μπορούν τελικά να προκαλέσουν μόνιμη βλάβη του πέους (Kim et al. “Altered Contractility”, 1996). Η συχνότητα και η διάρκεια αυξάνονται συχνά με την πάροδο του χρόνου, καθιστώντας απαραίτητη την έγκαιρη παρέμβαση.

 

Διάγνωση Πριαπισμού

Ιστορικό και Φυσική Εξέταση

Η λεπτομερής καταγραφή του ιατρικού ιστορικού είναι ζωτικής σημασίας για τη διάγνωση του πριαπισμού (Broderick et al.). Πληροφορίες όπως η διάρκεια της στύσης, η παρουσία πόνου, η πιθανή έκθεση σε φάρμακα ή η ύπαρξη συνοδών παθήσεων μπορούν να βοηθήσουν στον προσδιορισμό του τύπου πριαπισμού.

Η φυσική εξέταση εστιάζει στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, αξιολογώντας τη σκληρότητα του πέους και την πιθανή παρουσία οιδήματος ή εκχυμώσεων. Η ψηλάφηση της περινεϊκής περιοχής μπορεί να αποκαλύψει τραύματα, ενώ η εξέταση της κοιλιακής χώρας και του ορθού ενδέχεται να υποδείξει την ύπαρξη κακοήθειας.

 

Εργαστηριακός Έλεγχος

Βασικές εξετάσεις αίματος όπως η γενική αίματος, ο διαφορικός τύπος λευκών και η μέτρηση αιμοπεταλίων μπορούν να αποκαλύψουν λοιμώξεις ή αιματολογικές διαταραχές που σχετίζονται με τον πριαπισμό. Πιο εξειδικευμένες αναλύσεις περιλαμβάνουν:

• Αιμοσφαιρίνη – για ανίχνευση δρεπανοκυτταρικής νόσου
• Ενζυμική δραστηριότητα G6PD – για ελονοσία/ανεπάρκεια G6PD
• Τοξικολογικός έλεγχος – για ανίχνευση φαρμάκων/ναρκωτικών

 

Απεικονιστικός Έλεγχος

Ο υπέρηχος Doppler έγχρωμης απεικόνισης (CDU) μπορεί να αξιολογήσει την αρτηριακή ροή στα σπογγώδη σώματα, διαφοροποιώντας τον ισχαιμικό από τον μη ισχαιμικό πριαπισμό. Στον ισχαιμικό τύπο, παρατηρείται ελάχιστη έως καθόλου ροή αίματος.

Η μαγνητική τομογραφία (MRI) έχει επίσης χρησιμοποιηθεί για την εκτίμηση της βιωσιμότητας του λείου μυϊκού ιστού μετά από επεισόδιο πριαπισμού (Ralph et al. “Management of Priapism”, 2010).

Αν και οι παραπάνω διαγνωστικές μέθοδοι συμβάλλουν στην αξιολόγηση, η άμεση δράση για τον τερματισμό του ισχαιμικού πριαπισμού είναι απαραίτητη για την αποφυγή μόνιμων βλαβών.

 

Αντιμετώπιση Πριαπισμού

Ισχαιμικός Πριαπισμός

Ο ισχαιμικός πριαπισμός απαιτεί άμεση δράση καθώς αποτελεί επείγουσα κατάσταση (Montague et al. “American Urological Association Guideline”, 2003). Η πρώτη γραμμή θεραπείας περιλαμβάνει:

• Παροχέτευση του αίματος από τα σπογγώδη σώματα με καθετήρα
• Έγχυση α-αδρενεργικών φαρμάκων όπως η φαινυλεφρίνη για αγγειοσύσπαση

Αν η αρχική προσπάθεια αποτύχει, συνιστώνται χειρουργικές επεμβάσεις δημιουργίας απορροών, όπως η Al-Ghorab shunt ή η διαδικασία “snake” του Burnett που περιγράφεται στην επιστημονική βιβλιογραφία (Segal et al. “Corporal Burnett ‘Snake’ Surgical Maneuver”, 2013). Σε περιπτώσεις ανθεκτικού πριαπισμού, η τοποθέτηση πηλικής προθετικής πρόθεσης μπορεί να αποτελέσει λύση, αν και συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο επιπλοκών.

 

Μη Ισχαιμικός Πριαπισμός

Σε αντίθεση με τον ισχαιμικό τύπο, η αρχική αντιμετώπιση του μη ισχαιμικού πριαπισμού είναι η συντηρητική παρακολούθηση, καθώς τείνει να υποχωρεί αυτόματα. Ωστόσο, εάν επιμένει, συνιστάται επέμβαση με αρτηριακή εμβολισμό υπό ακτινολογική καθοδήγηση.

 

Διακοπτόμενος Πριαπισμός

Για τις οξείες κρίσεις διακοπτόμενου πριαπισμού, ακολουθούνται οι ίδιες οδηγίες με τον ισχαιμικό τύπο. Ωστόσο, η πρόληψη μελλοντικών επεισοδίων είναι ο κύριος θεραπευτικός στόχος.

Αρκετές φαρμακευτικές αγωγές έχουν χρησιμοποιηθεί με μεικτά αποτελέσματα:

• Ορμονικοί παράγοντες (ανταγωνιστές ανδρογόνων, αναστολείς 5α-αναγωγάσης)
• Διγοξίνη
• Γκαμπαπεντίνη
• Βακλοφένη
• Αναστολείς PDE5 (σιλδεναφίλη, ταδαλαφίλη)

Ενώ τα δεδομένα για την αποτελεσματικότητά τους είναι περιορισμένα, οι αναστολείς PDE5 φαίνεται να είναι μια υποσχόμενη εναλλακτική για την πρόληψη της υπoξίας στο πέος (Burnett et al.).

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι καθυστερήσεις στην αντιμετώπιση ή επαναλαμβανόμενα επεισόδια πριαπισμού μπορούν να οδηγήσουν σε μόνιμη στυτική δυσλειτουργία. Συνεπώς, η άμεση δράση και η στενή παρακολούθηση είναι απαραίτητες.

 

Επίλογος

Ο πριαπισμός αποτελεί μια σοβαρή ιατρική κατάσταση που απαιτεί άμεση αντιμετώπιση για την αποφυγή μόνιμων βλαβών στη σεξουαλική λειτουργία των ανδρών. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπευτική προσέγγιση, ανάλογα με τον τύπο πριαπισμού, είναι κρίσιμες. Παρότι σπάνια, η πάθηση μπορεί να προκαλέσει τραυματικές συνέπειες, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για καλύτερη ενημέρωση τόσο των ασθενών όσο και των επαγγελματιών υγείας. Η περαιτέρω έρευνα και η ανάπτυξη αποτελεσματικών προληπτικών θεραπειών αποτελούν προτεραιότητες για τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής των πασχόντων.

gnosiatriki.gr

 

Βιβλιογραφία

• Broderick, G. A., Kadioglu, A., Bivalacqua, T. J., et al. “Priapism: pathogenesis, epidemiology, and management.” The journal of sexual medicine, 2010. HTML
• Levey, H. R., Segal, R. L., et al. “Management of priapism: an update for clinicians.” Therapeutic advances in urology, 2014. HTML
• Salonia, A., Eardley, I., Giuliano, F., Hatzichristou, D., et al. “European Association of Urology guidelines on priapism.” European urology, 2014. HTML
• Segal, R. L., Readal, N., Pierorazio, P. M., Burnett, A. L. “Corporal Burnett ‘Snake’ surgical maneuver for the treatment of ischemic priapism: long-term follow-up.” The Journal of urology, 2013. HTML
• Wang, R., Burnett, A. L., Heller, W. H., Omori, K., et al. “Selectivity of avanafil, a PDE5 inhibitor for the treatment of erectile dysfunction: implications for clinical safety and improved tolerability.” The journal of sexual medicine, 2012. HTML

 

Συχνές Ερωτήσεις